Thủ tướng François Bayrou đã trở thành thủ tướng thứ hai liên tiếp bị Quốc hội Pháp phế truất trong vòng chưa đầy một năm, đẩy đất nước này vào cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc nhất trong nhiều thập kỷ.
Cuộc bỏ phiếu định mệnh
Trong phiên họp ngày 8/9, các nghị sĩ Quốc hội Pháp đã bỏ phiếu phế truất Thủ tướng François Bayrou với tỷ lệ áp đảo 364 phiếu ủng hộ và chỉ 194 phiếu phản đối. Điều đặc biệt là Bayrou trở thành thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Pháp hiện đại bị loại bỏ qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm thay vì bất tín nhiệm.
Quyết định này xuất phát từ việc Bayrou tự mình đề xuất cuộc bỏ phiếu tín nhiệm nhằm giành được sự ủng hộ của Quốc hội cho các biện pháp thắt lưng buộc bụng nghiêm khắc. Ông đã không thể thuyết phục các đối thủ chính trị ủng hộ ngân sách năm 2026 với khoản cắt giảm chi tiêu lên tới 44 tỷ euro (51,3 tỷ USD).
Cảnh báo về “vũng lầy nợ nần”
Trong bài phát biểu cuối cùng trước Quốc hội, Thủ tướng Bayrou đã đưa ra lời cảnh báo nghiêm trọng về tình trạng tài chính của Pháp. Ông tuyên bố rằng “chi phí sẽ tiếp tục tăng, và gánh nặng nợ nần, vốn đã không thể chịu đựng được, sẽ trở nên nặng nề và tốn kém hơn”.
Mục tiêu của chính phủ Bayrou là giảm thâm hụt ngân sách từ 5,8% GDP xuống mức phù hợp với các tiêu chuẩn của Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, các biện pháp thắt lưng buộc bụng này đã gặp phải sự phản đối mạnh mẽ từ cả cánh tả và cánh hữu.
Thủ tướng Pháp Francois Bayrou bị phế truất sau một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm. Ảnh: EFE
Chuỗi khủng hoảng chính trị kéo dài
Việc Bayrou bị phế truất đánh dấu một kỷ lục đáng buồn trong lịch sử chính trị Pháp hiện đại. Tổng thống Emmanuel Macron giờ đây buộc phải tìm kiếm thủ tướng thứ tư trong vòng 12 tháng.
Trước Bayrou, Thủ tướng Michel Barnier đã bị phế truất vào tháng 12/2024 chỉ sau 3 tháng tại nhiệm. Trong 20 tháng qua, đã có 4 thủ tướng phải rời khỏi chức vụ, tạo nên tình trạng bất ổn chính trị chưa từng có.
Những lựa chọn khó khăn cho Tổng thống Macron
Tổng thống Macron hiện đang đối mặt với những lựa chọn đặc biệt khó khăn: bổ nhiệm một thủ tướng khác với hy vọng họ có thể thông qua ngân sách không được ưa chuộng, tổ chức bầu cử mới để cố gắng tái lập đa số trong quốc hội, hoặc từ chức – điều mà ông đã từ chối trước khi nhiệm kỳ kết thúc vào năm 2027.
Theo các dự đoán trên thị trường cá cược, Bộ trưởng Quốc phòng Sébastien Lecornu đang được coi là ứng cử viên sáng giá cho vị trí thủ tướng tiếp theo. Tuy nhiên, việc tìm ra một ứng cử viên có cơ hội thành công tốt để giải quyết các vấn đề nợ nần của đất nước là điều không hề dễ dàng.
Ông Bayrou (phải) là đồng minh lâu năm của Tổng thống Macron. Ảnh: SBS
Tác động đến nền kinh tế châu Âu
Cuộc khủng hoảng chính trị tại Pháp không chỉ ảnh hưởng đến chính quốc gia này mà còn có tác động rộng lớn đến toàn bộ khu vực. Việc để lại Pháp – nền kinh tế lớn thứ hai châu Âu – không có chính phủ trong bối cảnh căng thẳng kinh tế và địa chính trị gia tăng là một mối lo ngại lớn cho các nhà lãnh đạo châu Âu.
Pháp hiện phải đối mặt với thâm hụt ngân sách lớn và áp lực từ các thị trường tài chính quốc tế. Việc thiếu một chính phủ ổn định sẽ khiến cho các nỗ lực cải cách kinh tế trở nên khó khăn hơn.
Triển vọng tương lai
Văn phòng Tổng thống cho biết ông Macron đã “ghi nhận” kết quả bỏ phiếu và dự kiến sẽ đưa ra quyết định về thủ tướng mới trong những ngày tới. Tuy nhiên, với tình trạng chia rẽ sâu sắc trong Quốc hội và tỷ lệ ủng hộ ông Macron đang ở mức thấp kỷ lục, việc tìm ra một giải pháp ổn định lâu dài cho cuộc khủng hoảng này vẫn là một thách thức lớn.
Cuộc khủng hoảng chính trị tại Pháp một lần nữa cho thấy những thách thức mà các nền dân chủ hiện đại đang phải đối mặt khi cố gắng cân bằng giữa các yêu cầu về ổn định tài chính và các áp lực chính trị trong bối cảnh xã hội ngày càng phân cực.
